De Chanoeka kaarsen steken wij aan als het donker wordt. Oorspronkelijk was het de bedoeling om de kaarsen aan te steken aan de buitenkant van de voordeur links, in het open-bare domein. In Jeruzalem, worden de lichten nog steeds geplaatst in een speciale glazen doos aan de buitenkant, links van de voordeur. Buiten Israël, gezien het Joodse volk tussen andere volkeren woont en men negatieve reacties vreest, is het niet meer de gewoonte om de kaarsen op straat aan te steken. Echter, door de kaarsen bij het voorraam aan te steken, zoals in Holland de gewoonte is, blijft de geest van dit principe gehandhaafd.
Wij steken dus aan in de duisternis en in of naast het openbare domein. Oorspronkelijk stak men ook aan de linkerkant van de voordeur aan. Deze drie concepten van duisternis, openbare domein en links hebben een duidelijke binding met Chanoeka.
Duisternis

De Talmoed vertelt ons dat de Grieken “de ogen van het Joodse volk verduisterden.” De Griekse filosofie trok veel Joden aan. Deze Joden, die Hellenisten genoemd werden, waren door de duisternis van de ballingschap “verblind” en probeerden ook de andere Joden te overtuigen van de toen “moderne” Griekse waarden. Door aan te steken als het donker wordt laten wij zien dat de meest duistere balling-schap het Joodse licht niet kan doven.
Het openbare domein

Het openbare domein heet in het Hebreeuws, resjoet harabiem; letterlijk vertaald, domein van de meerdere. Privé domein heet dan ook resjoet hajachied; letterlijk, domein van de ene.
De Grieken probeerden G-d te beperken. Hun eigen goden waren namelijk ook door menselijke eigenschappen begrensd. De vele goden hadden ook elk hun eigen domein, waarin elk zijn eigen macht kon uitoefen-en. De Griekse godsdienst was over meerdere domeinen verdeeld.
Ons Joodse huis kunnen wij maken tot een domein van de Ene – G-d, door er voor te zorgen dat G-d zich bij ons, als het ware, thuis voelt ( denk bijv. aan een mezoeza aan elke deurpost, een kosjere keuken, sjabbat kaarsen enz…)
Echter, als wij kijken naar de buitenwereld, naar het openbare domein, zien wij een meervoudigheid van verschillende meningen. Wij worden overspoeld met allerlei ideeën, filosofieën en levensopvattingen, die ook nog eens met de regelmaat van de klok steeds veranderen. Daardoor kunnen wij denken dat het buiten niet het domein van de Ene is, maar domein van de meerdere en domein van de meervoudigheid. Toch zijn wij kennelijk in staat d.m.v. de Chanoeka lichtjes bij het raam om in dat openbare domein, buiten ons Joodse huis een spirituele licht te laten schijnen om te laten zien dat zelfs buiten ons Joods huis het tevens domein van de Ene – G-d kan zijn.
Aan de linkerkant

Rechts symboliseert openbaring, geven, en goedheid. Daartegenover, symboliseert links, gebrek aan openbaring en strengheid. De mezoeza die aan de rechterkant van de deur hangt, symboliseert het aspect van ons leven dat spiritueel is. De linkerkant symboliseert de aspecten die op het eerste gezicht geen Joodse geest bevatten. Toch kunnen wij ook aan deze linkerkant een positieve draai geven; door de kaarsjes aan de linkerkant te zetten, laten wij het Joodse licht zelfs naar de buiten aspecten toe schijnen.

Zoals wij elke avond één lichtje toevoegen, zo ook hopen wij dat onze spirituele krachten steeds zullen toenemen, zo sterk dat zij zelfs aan het materiële een extra dimensie kunnen geven.

Met wensen voor een Chanoeka vol met Joods licht,

Rabbijn A.L. Heintz

Als je het woord chanoeka in tweeën deelt dan krijg je chanoe en daarna ka. Chanoe betekent zij hebben gerust en ka betekent 25. Op de 25ste van de maand Kieslew hebben de Joden kunnen rusten van hun vijanden.
Op 25 Kieslew werd de tabernakel, de mieshkan, ingewijd in de woestijn en op 25 Kieslew 2100 jaar geleden werd de tempel in Yeroeshalajiem heringewijd nadat de Grieken het met hun afgoden hadden verontreinigd.
Het 25ste woord in de tora is “or”, licht en Utrecht doet nu ook mee aan het getal 25.
25 jaar geleden is een groep enthousiaste mensen begonnen aan het krantje dat U nu in Uw handen heeft. De laatste jaren werd het krantje hoe langer hoe dunner maar zie hier, er is nieuw leven ingeblazen. Dit is de herinwijding van ons krantje. Nieuw leven in het krantje betekent ook nieuw leven voor de Joodse gemeente. De lichtjes die bij ons thuis aangestoken worden schijnen niet alleen bij ons thuis. Ze worden immers bij de deur of raam aangestoken zodat het licht zelfs naar buiten toe effect kan hebben ook al is het daarbuiten helemaal donker. Die duisternis is fysiek maar ook spiritueel. Laten wij hopen dat het licht de inzet en de warmte die binnen onze gemeente opnieuw opbloeit ook naar buiten toe zal schijnen en het Joodse volk overal zal helpen. Overal en met name in Israël waar wij niks minder dan wonderen nodig hebben om ons te redden van de vijand. In de tijd van Chanoeka heeft de kleine groep Maccabeeers zich weten te verdedigen tegen een machtig Grieks leger. Zij hebben oorlog gevoerd om het bestaansrecht van het Joodse volk in Israël te handhaven. Het was een oorlog tegen de Griekse mentaliteit die assimilatie aan het Joodse volk opdrong. De oorlog is toen op wonderbaarlijke manier gewonnen en als teken van G d kwam het wonder van de menora er nog bovenop. De boodschap was duidelijk: jullie hebben gevochten voor spirituele vrijheid en daarom geef Ik jullie een wonder dat met licht te maken heeft; licht is immers het teken van spiritualiteit.
Laten wij hopen dat net zoals toen er nu ook wonderen gaan gebeuren om ons land en ons volk te helpen. Laten deze misères de laatste beproevingen zijn die wij nog moeten doorstaan. Hopelijk zullen wij dan samen het ontsteken van de grote gouden menora in de tempel mee kunnen maken in aanwezigheid van het hele Joodse volk.

Bracha Heintz