Opvoeding Joodse Stijl

Opvoeding Joodse Stijl

Yosef vertelt:
In 1954, vlak voor mijn Bar Mitswa, nam mijn grootvader mij mee op bezoek naar
de Lubavitcher Rebbe om een zegen van hem te krijgen. Mijn ouders waren niet
zo religieus en lieten de Joodse opvoeding over aan mijn grootvader.
Ik verwachtte een man met een lange witte baard te zien, maar was zeer verrast
toen ik deze jonge Rebbe zag. Mijn grootvader sprak Jiddisch met de Rebbe, maar
daar begreep ik niet veel van.
Even later draaide de Rebbe zich naar mij toe en vroeg tot mijn grote verbazing
wat mijn lievelingsport was. Ik antwoordde gelijk: “Baseball”
“En hoe houd jij van dit spel? Als er twee teams spelen of alleen maar een?”
Ik deed mijn uiterste best om aan de Rebbe de regels van baseball uit te leggen
en hoe het onmogelijk was om maar met een team te spelen.
“Waarom?” vroeg hij.
Mijn geduld werd op de proef gesteld; hoe moest ik uitleggen iets wat zelfs een
kind weet? Toch waagde ik een poging:
“Rebbe” zei ik zo voorzichtig mogelijk, “Het hele doel van het spel is om te
winnen; er moeten twee teams zijn” toen de Rebbe dat begreep was ik opgelucht.
‘’ En in het algemeen, welk team is de winnaar?”
“Het team dat het beste speelt” antwoordde ik spontaan en tevreden over mijn
eigen wijsheid.
Ik heb geen idee wat mijn grootvader van dit onderhoud vond maar de Rebbe
leek daar geen rekening mee te houden en zette zijn baseball gesprek met mij
voort.
“Vertel, speel je wel eens baseball met je vrienden?”

“Zeker” antwoordde ik, helemaal paraat om aan de Rebbe alle nodige details uit
te leggen.
“En ga je ook naar echte wedstrijden toe?”
“Ja ook”, antwoordde ik trots.
“Maar waarom is het spelen met je schoolvrienden dan niet voldoende?”
“Rebbe” antwoordde ik zo delicaat mogelijk, “Als wij spelen, is het kinderspel,
maar bij de professionele wedstrijden, dat is pas het echte spel”!
Als ik tot nu toe had gedacht dat de Rebbe echt in baseball geïnteresseerd was,
dan kwam nu de verrassing:
“Yosef” begon de Rebbe met een grote vriendelijke glimlach.
“In je hart zit een grote baseball juweel. Tot nu toe waren er twee spelers: je
slechte kant en je goede kant, maar dat was kinderspel. Vanaf je Bar Mitswa
begint het echte spel. Daarom geeft Hashem je een heel mooi cadeau: een echte
professionele goede kant met G-ddelijke krachten. Je moet er van nu af aan voor
zorgen om altijd tegen je slechte kant te winnen. En onthoud dit: net als bij
Baseball, de beste speler wint. Als je echt wilt, kun je altijd de winnaar zijn. Ik geef
jou mijn zegen” concludeerde de Rebbe “dat je grootvader en je ouders altijd veel
nachas van jou zullen mogen krijgen” Amen antwoordde Opa met luide stem en
signaleerde dat ik dat ook moest doen.
Dit bijzondere baseball gesprek ben ik gauw daarna vergeten. Ik was druk met
school en vrienden. Althans dat leek zo…
Toen ik 16 was won mijn hele klas een reis naar New Orleans. Een droom die ik
zeker niet wilde missen. Toen ik het goede nieuws thuis kenbaar maakte vertelde
mijn moeder dat de grote uitstap samen viel met Yom Kipoer en dat ze graag
wilde dat ik voor deze ene traditie samen met de familie zou blijven om te vasten
en naar de synagoge gaan. Welnu, ik ging deze buitengewone reis niet zomaar
voorbij laten gaan. Wat was er mis mee, om een keertje in mijn leven Yom Kipoer
over te slaan? De discussies gingen de hele week heen en weer tot dat mijn
liberaal denkende ouders de beslissing aan mij overlieten. Voor mij was de keuze
helder; ik ging naar New Orleans.

De avond voor de uitstap was ik op bezoek bij een vriend en we keken samen op
de televisie naar een baseball wedstrijd. Het was een spannende wedstrijd en het
“zwakkere” team verraste iedereen met zijn overwinning. Waarop de
commentator zei: “Er is altijd gerechtigheid in het spel: diegene die het beste
speelt is ook diegene die wint”! Ik heb geen idee hoe, maar op dat moment zag ik
mijzelf voor de Rebbe staan die tegen mij zei: ”En onthoud dit: net als bij Baseball,
de beste speler wint. Als je echt wilt, kun je altijd de winnaar zijn”. Drie jaar waren
er sinds mijn Bar Mitswa voorbijgegaan en geen enkele keer had ik aan ons
gesprek gedacht, maar nu voor de televisie werd alles glashelder. Ik was
vastbesloten: ik zou deze Yom Kipoer al vastend in de synagoge zijn.
En vijf jaar later, terwijl ik aan de universiteit studeerde en ik naar de betekenis
van het leven zocht, werd ik door twee vrienden van mij overtuigd om een goeroe
te aanbidden. Langzaam maar zeker werd ik overgehaald om mijzelf te bekeren,
alleen had ik er wel moeite mee om het aan mijn ouders te vertellen. Ik stelde het
uit en hoopte stiekem om hun op een dag ook te kunnen overtuigen. De avond
voor de bekeringsceremonie heb ik met mijn nieuwe vrienden, zoals zo vaak, een
leuk baseball spel gespeeld. Mijn team verloor maar ik ging toch vol enthousiasme
het winnende team feliciteren. Terwijl ik hun hand schudde zei ik: ”het spel was
eerlijk en de beste spelers hebben gewonnen!” Ik kon mijn zin amper afmaken en
mijn vrienden konden niet vatten wat er met mij geschiedde. Pas later na heel
veel aandringen van hun kant legde ik uit waarom ik mijn bekeringsplannen had
teruggedraaid.
In Spreuken (hfdst. 22, vers 6) staat: “Voed een jongen op volgens zijn weg, zelfs
als hij oud wordt zal hij er niet van afwijken” dit is Joodse educatie; leer het kind
wijsheden op zijn niveau, op een manier dat hij het kan vatten. Dan zullen de
lessen levenslang bij hem blijven.
Doe het met een glimlach, houd het kind dichtbij je, openbaar je liefde voor hem
met kracht en gebruik strengheid met mate. De Talmud leert ons: “Met de
rechterhand (die kracht heeft) breng hem dichtbij en met je linkerhand (die zwak
is) duw je hem weg.
Succes!
Bracha Heintz

Utrecht

Comments are closed.